عمق میدان به زبان ساده یعنی محدودهای که در آن اجسام بهصورت واضح در عکس ثبت میشوند. به فاکتورهایی مثل نوع دوربین، دیافراگم، نوع لنز و فاصله تا سوژه بستگی دارد. مسئله بسیار مهمی در عکاسی است و درک مفهوم آن بسیار مهم و تاثیرگذار است. اگر روی سوژه فوکوس کنیم همه چیزهایی که پشت و جلوتر از سوژه باشد در فوکوس نیست و وضوح ندارد. این تعاریف میتواند مفهوم کلی عمق میدان را برسانند.
نقطه فوکوس
- نقطه فوکوس، قسمتی از سوژه است که آن نقطه واضح و اطراف آن محو می باشد.
- وقتی نقطه فوکوس با دقت انتخاب شود بهصورت کاملاً محسوس دیده می شود.
- برای تشخیص بهتر وضوح و عمق میدان در عکس می توان آن را در ابعاد 20×25 سانتیمتر چاپ کرد.
- اگر وضوح عکس چاپ شده از فاصله 30 سانتیمتری کاملاٌ مشخص بود، نقطه فوکوس به درستی انتخاب و تصویر از عمقمیدان خوبی بهره مند است.
- شرکتهای لنز سازی از این روش برای آزمایش استاندارد لنز استفاده می کنند.
- فاصله ذکر شده برای هر عمق میدانی متغیر است.
- هرچه عمقمیدان بیشتر شود، امکان وضوح تصویر در ابعاد بالا بیشتر است.
- عمق میدان فقط ارزش تصویر مناطقی که در ناحیه موردنظر فوکوس هستند را مشخص میکند.
بوکه
- مناطقی که خارج از محدوده فوکوس هستند بوکه (زبان ژاپنی، Boke) نامیده میشوند.
- دو عکس با عمق میدانهای مشابه ممکن است بوکه های متفاوتی ایجاد کنند.
- تفاوت بوکه ها به دلیل تفاوت در فرم دیافراگم لنز است.
- معمولاً اکثر لنزها بوکه هایی به شکل چندضلعی ایجاد میکنند.
- دیافراگمها با ورودیهای هشتوجهی بوکه هایی شبیه به شکل خودشان ایجاد میکنند.
- دریچه دیافراگمی که دارای تیغههای بیشتر و منحنی شکل باشند، بوکه های دایره شکل بیشتری تولید میکند.
- عکاسان زیادی شکل دایرهای بوکه را به هشتضلعی آن ترجیح میدهند.
- هر چه عدد دیافراگم کمتر شود و یا به عبارتی دیافراگم بازتر شود، بوکه های بیشتری ایجاد می شود.
- لنزهای گرانقیمتتر برای رسیدن به بوکه دایرهای شکل از تیغههای بیشتر و منحنی شکل دیافراگم استفاده میکنند.
- میتوان با بریدن شکل موردنظر خود روی مقوا و چسباندن آن روی لنز بوکه دلخواه خود را ساخت.
کنترل عمق میدان
- اندازه دیافراگم و مقدار فاصله با جسم فوکوس شده دو فاکتور مشخص کننده عمق میدان می باشند.
- دیافراگم باز (عدد دیافراگم کوچک) و فاصله نزدیک با سوژه موردنظر، عمقمیدان کمتری ایجاد میکند.
- در تصاویر زیر فاصله تا سوژه یکسان است و عدد دیافراگم در هر عکس تغییر کرده است.
- تصاویر توسط لنز 200mm گرفته شدهاند.
فاصله کانونی و عمق میدان
- برخلاف باور بسیاری، فاصله کانونی بر عمق میدان تاثیر دارد.
- لنزهای ماکرو دارای عمق میدان کم، فاصله کانونی زیاد و قادر به دریافت اطلاعات دقیق سوژه در فاصلههای کم هستند.
- به میزان فاصلههای کانونی کم در جدول زیر دقت کنید.
- در جدول عمق میدان تقریباً در همهجا ثابت است و تغییر چندانی نکرده است.
- عمق میدان با دیافراگم 4 محاسبهشده است و نقطه فوکوس آن 0.0206 میلیمتر است.
فاصله کانونی (میلی متر) | فاصله تا سوژه (متر) | عمق میدان (متر) |
10 | 0.5 | 0.482 |
20 | 1.0 | 0.421 |
50 | 2.5 | 0.406 |
100 | 5.0 | 0.404 |
200 | 10 | 0.404 |
400 | 20 | 0.404 |
- لنزهای واید دارای عمق میدان بیشتر، فاصله کانونی کم و قادر به ثبت عکس با وضوحبالا در فاصله زیاد هستند.
- فاصلهای که در ناحیه پشت و جلو نقطه فوکوس به وجود میآید نیز بر عمقمیدان موثر است.
- قسمتی که در جلوی نقطه فوکوس است اهمیت بیشتری دارد زیرا این ناحیه بر روی سوژه تاثیر بیشتری می گذارد.
- فاصله کانونی طولانیتر،عمقمیدان کمتری ایجاد می کند.
- عمقمیدان کم موجب افزایش قسمت محو و بوکه تصویر می شود ولی بر کیفیت عکس تاثیر نمیگذارد.
میزان عمق میدان در قسمت های مختلف تصویر | ||
جلوی تصویر | پشت تصویر | فاصله کانونی (میلی متر) |
29.8 درصد | 20.2 درصد | 10 |
39.9 درصد | 60.1 درصد | 20 |
46.0 درصد | 54.0 درصد | 50 |
48.0 درصد | 52.0 درصد | 100 |
49.0 درصد | 51.0 درصد | 200 |
49.5 درصد | 50.5 درصد | 400 |
- با استفاده از دوربینهایSLR میتوان به عمق میدان بهتری دست یافت.
- دوربینهایSLR امکان تغییر لنز دارند و هر لنز دارای فاصله کانونی منحصربهفردی می باشد.
عمق سطح فوکوس و شکل دیافراگم
- یکی دیگر از مواردی که در مقوله نقطه فوکوس باید توضیح داده شود، عمق سطح فوکوس یا سطح فوکوس شونده است.
- سطح فوکوس شونده با عمق میدان تفاوت دارد.
- عمق سطح فوکوس در واقع فاصلهای که نور در سطح حسگر دوربین مشخصشده را نشان میدهد.
- وقتی روی موضوعی فوکوس میشود، نور از یک نقطه وارد دوربین و بر سنسور دوربین اثر میگذارد.
- اگر نور بهصورت متمرکز به سنسور دوربین نرسد و سنسور دوربین قادر به تشخیص منبع نوری نباشد، عکس از حالت فوکوس خارج میشود.
- تصویر زیر نمودار عمق تمرکز در دیافراگم دوربین است.
- مناطق بنفش عمق نوری که دیافراگم وارد دوربین کرده است را نشان میدهد.
تهیه شده توسط EXIF.ir
با سلام و احترام
ممنونم از مطالب خیلی مفید بود
توضیحات خیلی ساده و مفهمومی بود
عالیی
با عرض سلام
خدا قوت دوست عزیز
بسیار زیبا خیلی عالی
از شما سپاسگزارم
مطالب تون خیلی عالی بود